Bedenin orkestra şefi "beyin" üzerine yıllardır çalışmalar yapan Prof.Dr.Sinan Canan dün gece Abbas Güçlü İle Genç Bakış’ta öğrencilerle bir araya geldi. Beynin gizemi üzerine ilginç bilgilerin olduğu programdan satır başları şöyle:
Beyin Çalıştıkça Güçlenir mi?
-En fazla 150 kişiyi tanıyabiliriz.Ölçülebilir derecede beyin sürekli gelişiyor.
-Size yeni bir şey öğretmeyen sizin zihninizi zorlamayan her türlü uğraş beyni küçültür.
-En karmaşık bulmacaları çözseniz bile beyninizi küçültüyorsunuz. Beyin otomatik pilot ile iş yaptığı zaman gelişmez.
-Yenilik, sürprizler, yeni bir dil öğrenmek, yeni insanlar ile tanışmak, farklı yerlere gitmek, yeni enstrüman çalmak beyni çok geliştiren bir şey.
Kadın- Erkek Beyni farklı mıdır?
-Kadın beyni biraz küçüktür. İşlevsel bağlantıları birbirinden farklı.
-Erkek çok hızlı risk alabiliyor, çok hızlı karar verebiliyor. Ve atak bir zihne sahip. Trafikte o yüzden erkekler daha başarılı.
-Kadın çok detaylı ve temkinli düşünüyor. Kadın beyni daha emniyetli, organize versiyon gibi. Bebek gibi bir şeyden sorumlu kadın.
İnsan beynini diğer canlılardan farklı kılan ne?
Kedinin, maymunun, farenin beyninin şekil açısından farkı vardır. İnsan beyni biraz daha büyük ve kıvrıntılıdır.Bizden sonra en gelişmiş canlı diye niteleyebileceğimiz maymunların beyninin %20’si ön taraftan oluşuyor. İnsanlarda %40’dan 50’den fazla ön beyinden oluşuyor. Anormal bir büyüme var. Davranış açısından aramızda dağlar kadar fark var.
- Beynin ön lobu bizi insan yapan bölüm.Sosyal kurallara uyma, diğer insanları anlama, geleceğe yönelik planlar yapabilme.
-İnsan şuandaki bir zevki gelecekteki bir ödül için erteleyebilir..Hayvanlarda bu yok.
-Beynimizin işlem yapabilme ve depolayabilme kapasitesinin bildiğimiz pek bir sınırı yok. Ezber beyin kapasitesini göstermiyor.
Neden unutuyoruz?
-Beyin nereye nasıl kayıt yapıyor, hafıza nerede bilmiyoruz.
-Duygusal bir depolama sitemine sahip. Bir şey sizi duygusal olarak çok etkiliyorsa çok derin ve yakın bir yere kaydediyorsunuz. Kötü olan şeyleri o yüzden unutamıyoruz.
Beyin ve Öğrenme
- Duygusal olarak sizi ilgilendirmeyen hiçbir şeyi de öğrenmiyorsunuz.
-Başarılı ve başarısız diye insanları karaladığınızda gerçek hayatta hiçbir başarısız insanlar yetiştirirsiniz. Çünkü gerçek hayat komplekstir, kaotiktir, karmaşıktır.
-Eğitimde duygularını değil aklını kullan vardır. Sistemin insana çok uyumlu olmadığını buradan anlarız.
-Yaratıcı olanların hepsi bugün yaşamış olsaydı dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu tanısı alacaklardı.
-Anne ve baba ile hiç çatışma yaşamayan genç problemli insanlardır.
-Yazmak beyin için vazgeçilmez bir işlevdir.Beyninin uzantısıdır el. Yazdıkça gelişir.Çocuklar ellerini kullanmadığı sürece beyinleri geriliyor.4-5 yaşına kadar çocukları dijital teknolojiden uzak tutalım.
-Düz zeminlerde yetişen çocukların denge duyusunun yetişmez.Dengesi bozulmadığı için denge sistemi çalışmaz.
-50 bin yıl önceki çocuk nasıl büyüyorsa en sağlıklı çocuğu öyle büyütürsünüz.
Beyin yaşlanır mı?
-60’lı yaşlardan sonra fiziksel yaşlanıyor.Hiçbir hastalık olmasın küçülüyor, buruşuyor resmen. Enteresan bir şekilde fonksiyonlarını kaybetmiyor. Gençlikte olmayan şey bilgelik yaşlılıkta çıkıyor.
Beynin Gizemi
-Kafadan şut atmayı düşündüğünüzde basket oynamayı biliyorsanız, beyniniz o provayı yaparak o yeteneği geliştirebiliyor.
-Kişisel gelişim teknikleri insanın olmak istediği şeyleri arzulattır.. İleriye yönelik olarak kurguluyorsunuz, bir süre sonra yapmak istediğiniz şeyi oluyorsunuz.
-Rüya gördüğümüz zaman beyin çok çalışıyor. Uyku beden için değil beyin içindir.Beyni temizleyen ve onaran şeydir.
-Hepimiz rüya görüyoruz. Fakat hatırlayamıyoruz.
-Beyniniz ara boşlukları tamamlar. Esas uzmanlık alanı budur.
-Beyin bütün dünyayı kafanızda kurar.Beklenmedik bilgi, sürpriz beynimizde ödül sistemini güçlendirir. İletişimimizde pozitiflik beynimizi ödüllendiriyor.Tanımadığınız bir insanın yolda size gülümsemesi size 25 bin dolar kazanmışsınız kadar dopamin salgılıyor.
-Her insanın beyni birbirinden farklıdır. 7 milyardan fazla beyin tipi var.
-En yaratıcı fikirler insanlar aylaklık yaparken akla geliyor. Rutin çalışan insan yaratıcı düşünce üretemiyor.
- Yeni doğan kedinin gözlerini dikiyorlar. Birkaç hafta sonra açıyorlar kedilerin beyni görmeyi öğrenemiyor. Kör kalıyor.
-Beynimiz çok basit bir birleşimden oluşur. Bugün hepiniz evde beyin yapabilirsiniz. 1 litre su,160 gram yağ,110 gram protein,15 gram şeker,10 gramda tuz.
-Beyin kendi acısını hisseden organ değildir
- Beyin uyarı gelmezse ne yapacağını bilemez. Çünkü beyin doğduğu zaman ne yapacağını bilmeyen tek organdır. Öğrenmesi gerekir.
-Stresli halde iken acılar size küçük gelir. Aslandan kaçarken ayağınıza batan çiviyi hissetmezsiniz fakat evde yürürken batan çivinin ağrısını hissedersiniz.
Frekans ve Akıllı Telefonların Beyne Etkisi
- 40 dakika konuşma beyin ısınızı 1,5 derece artırıyor. Sıcak hava da beyin sıcaklığı artıyor. Bu ısınma etkisi dışında gösterilebilmiş hiçbir etkisi yoktur.
-Cep telefonu radyasyonunun kanser gibi bir etkisi yok.Frekanstan çok sosyal sorunları daha fazla.Bilgiyi içselleştirmemizdeki en büyük engel.
-Nükleer santralden yaklaşık 8-9 kat radyasyon veren şey başka bir insanın yanında uyumak. Vücud ileri düzeyde radyoaktiftir. O radyasyon size canlılık veriyor.Dünyada radyasyonsuz şey yoktur.
Zihin Okuma
Mentalistler zihin okumayı gösteri amaçlı kullanıyorlar. Vücudunmuzda o kadar işaret var ki, beyninizi eğittiğinizde insan yüzünden okuyabileceğiniz şeyler çoktur. Bedenimiz ayna gibidir.
-Öngörünün olduğuna dair çok kanıt var. İnsanların kötü şeyleri birkaç saniye öncesinden hissetmesi gibi.Anneler ve kadınlar da sezgi vardır.
Bağımlılık Beyinde midir?
-Bağımlılık beyinde olan bir şey. Sigara, alkol, tatlı aklınıza ne gelirse bunlar beyindeki dopamin sistemini uyarıyor ve dopamin salgılanınca bir daha yapmak istiyorsunuz.
-Önce beyinde bitirmeniz gerekiyor.
-Sosyal medya alışkanlığı en fazla dopamini salgılattıran şeydir.
-Çağın hastalığı nomofobi, mobile cihazı olmadığı zaman insanların klinik anlamda paniklemeleri.
-Lider karakterli insanların madde bağımlılığı daha az ama sosyal bağımlılıkları daha fazla.
Aşk Beyinde mi Başlar, Kalpte mi?
-Eşime evlenme teklif ederken beyin sapımdan etmedim, kalpten teklif ettim.
-Kalbinizin çarpıntısı ile insanlara aşkı anlatmak daha kolaydır. Bu benzetmeler kadim ve dini metinler ile beslendiği için biraz abartılmış. Şimdi kalpte duyu organı arıyorlar. Bulunursa en çok ben sevinirim.
-Beden olmadan beynin bir anlamı yok.Ama üst kontrol merkezi, orkestra şefi beyindir.
-Tabiatta erkekler dişilere göre süslüdür. Süslü tavus kuşları, sabahları cik cik öten kuşlar.. çoğunluğu erkek. Niye? Dişiler seçiyor.
-Biyolojik olarak aşkı açıklamak mümkün değildir. Önce şuursuz hareket. Sonra daha akıllı uslu bir duruma eviriliyor
-Aşkın tutkulu aşaması cinsellik, çok hızlı ortadan kalkan bir şey. Biz birlikteliği uzun tutuyoruz.
-Uzun süre evli kalan insanların hareketleri, fiziksel özellikleri bile birbirine benziyor. Bir olma,dönüşme var.
-Ayran gönüllü ve cinsel temelli arzuları baskın olan insanlar aynı anda 30 kişiye de aşık olabilirler.